મહીસાગર વિશે
મહીસાગર એ ભારતના ગુજરાત રાજ્યનો એક જિલ્લો છે. તેની રચના 15 ઓગસ્ટ, 2013 ના રોજ ખેડા અને પંચમહાલ જિલ્લાના ભાગોને કોતરીને કરવામાં આવી હતી. આ જિલ્લાનું નામ મહી નદીના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે, જે પ્રદેશમાંથી વહે છે, અને "સાગર" શબ્દનો હિન્દીમાં અર્થ સમુદ્ર થાય છે, જે નદીના મહત્વનું પ્રતીક છે.
મહીસાગર જિલ્લા વિશે અગત્યની માહિતી
મુખ્ય મથક:
લુણાવાડા મહીસાગર જિલ્લાનું વહીવટી મથક છે.
ભૂગોળ:
આ જિલ્લો ગુજરાતના પૂર્વ ભાગમાં આવેલો છે. તેની ઉત્તરમાં પંચમહાલ, ઉત્તરપૂર્વમાં દાહોદ, પૂર્વમાં મધ્યપ્રદેશ, દક્ષિણમાં વડોદરા અને પશ્ચિમમાં ખેડાની સરહદ આવેલી છે.
મુખ્ય શહેરો:
લુણાવાડા (જિલ્લા મુખ્યાલય)
બાલાસિનોર
વિરપુર
સંતરામપુર
ખાનપુર
અર્થતંત્ર:
જિલ્લાનું અર્થતંત્ર મુખ્યત્વે ખેતી પર આધારિત છે. મુખ્ય પાકોમાં ડાંગર, ઘઉં, મકાઈ અને વિવિધ કઠોળનો સમાવેશ થાય છે. મહી નદીની હાજરી સિંચાઈને ટેકો આપે છે.
હેન્ડલૂમ અને કુટીર ઉદ્યોગો સહિત નાના પાયાના ઉદ્યોગો પણ છે.
પ્રવાસન અને આકર્ષણો:
કડાણા ડેમ: મહી નદી પરનો એક નોંધપાત્ર ડેમ, આ પ્રદેશને મનોહર દૃશ્યો અને સહાયક સિંચાઈ પ્રદાન કરે છે.
વિરપુર જૈન તીર્થ: એક અગ્રણી જૈન તીર્થસ્થાન.
કાલેશ્વરી: પ્રાચીન મંદિરો અને બાંધકામો સાથેનું પુરાતત્વીય અને ઐતિહાસિક સ્થળ.
સંસ્કૃતિ:
મહીસાગર આદિવાસી અને બિન-આદિવાસી વસ્તીના મિશ્રણ સાથે સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસો ધરાવે છે. નવરાત્રિ, દિવાળી અને ઉત્તરાયણ જેવા પરંપરાગત ગુજરાતી તહેવારો ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
પરિવહન:
જિલ્લો માર્ગ દ્વારા સારી રીતે જોડાયેલ છે. નજીકના રેલ્વે સ્ટેશનો ગોધરા અને આણંદ ખાતે છે. નજીકના એરપોર્ટ વડોદરા અને અમદાવાદ છે.
વસ્તી વિષયક:
2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, જિલ્લાની રચના પહેલા, વસ્તી વિવિધ તાલુકાઓમાં ફેલાયેલી હતી જે હવે મહિસાગર બનાવે છે. જીલ્લામાં શહેરી અને ગ્રામીણ વસ્તીનું મિશ્રણ છે, જેમાં નોંધપાત્ર સંખ્યામાં આદિવાસી સમુદાયો છે.
વહીવટી સેટઅપ
મહિસાગર જિલ્લો કેટલાક તાલુકાઓ (પેટા-જિલ્લાઓ) નો સમાવેશ કરે છે:
લુણાવાડા
બાલાસિનોર
વિરપુર
સંતરામપુર
ખાનપુર
કડાના
દરેક તાલુકાનું સંચાલન તાલુકા વિકાસ અધિકારી (TDO) દ્વારા કરવામાં આવે છે અને સમગ્ર જિલ્લાનું સંચાલન જિલ્લા કલેક્ટર દ્વારા કરવામાં આવે છે.
વિકાસ અને પડકારો
મહિસાગર, પ્રમાણમાં નવો જિલ્લો હોવાથી, માળખાકીય વિકાસ, આરોગ્યસંભાળ અને શિક્ષણમાં પડકારોનો સામનો કરે છે. જો કે, રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારોની પહેલ સાથે આ ક્ષેત્રોને સુધારવાના પ્રયાસો ચાલુ છે.
સારાંશમાં, મહીસાગર એ નોંધપાત્ર કૃષિ ક્ષમતા, સાંસ્કૃતિક સમૃદ્ધિ અને વિકાસશીલ માળખાકીય સુવિધાઓ ધરાવતો જિલ્લો છે. મહી નદીના કિનારે તેનું વ્યૂહાત્મક સ્થાન આ પ્રદેશમાં તેનું મહત્વ વધારે છે.
